«من ۴۰ سال است به سرزمین مادری‌ام حتی سفر تفریحی هم نکرده‌ام ولی وقتی شب می‌خواهم بخوابم و یکباره به ذهنم می‌آید که خانم نسرین ستوده قرار است سومین اعتصاب غذای خود را انجام می‌دهد خواب از چشمانم می‌پرد و در رختخواب خود می‌نشینم و با خودم فکر می‌کنم تا کی؟ تا کجا باید پیش رفت؟ تا چه حد باید توهین، تحقیر و کشتارهای عمومی را تحمل کرد؟»
این سخنان «شهره آغداشلو» است؛ بازیگر مشهور و برجسته ایرانی که پای بیانیه‌ای را امضا کرد که نام «هم‌آوا» را بر خود دارد. بخشی از بندهای آغازین بیانیه را مرور کنیم: «ما، تنی چند از کنشگران سیاسی و مدنی ایران، هم‌آوا با امضاکنندگان بیانیه ۱۴نفر، زندانیان سیاسی-عقیدتی و وکلای باورمند به اعلامیه جهانی حقوق بشر و یکپارچگی ارضی ایران، برای گذار خشونت‌پرهیز از حاکمیت دینی جمهوری اسلامی و برقراری حاکمیت ملی دمکراتیک و سکولار، با هم اعلام همبستگی می‌کنیم… .»
این بیانیه در اردیبهشت ۱۳۹۹ منتشر شد و تا کنون نزدیک به ۲۰۰ تن از کنشگران هنری، مدنی و سیاسی ایرانی آن را امضا کرده‌اند. بیانیه‌ای که صراحتا خواستار سرنگونی جمهوری اسلامی و برقراری «حاکمیت ملی و دمکراتیک و سکولار» است. این بیانیه چهار بند دارد و در بند سوم آن به صراحت آمده است: «ایجاد شرایط لازم و کافی برای برگزاری رفراندوم به منظور تعیین نوع سامانه سیاسی کشور و برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه در دوره انتقالی تحت نظارت سازمان‌های بیطرف همچون سازمان ملل برای تشکیل مجلس موسسان.»
نام چهره‌های هنری پای یک بیانیه سیاسی
شاید مخاطب بپندارد خواست سرنگونی جمهوری اسلامی توسط گروه‌های مختلفی بیان می‌شود و ملت ایران نیز در اعتراض‌های خیابانی خود از دی‌ماه ۹۶ تاکنون بارها این خواست را فریاد زده است، پس چه چیزهایی این بیانیه را برجسته می‌کند؟ در پاسخ می‌توان گفت یکی از برجسته‌ترین جنبه‌های این بیانیه این است که برخی از مشهورترین و محبوب‌ترین چهره‌های هنری که نام آن‌ها را کم‌تر پای بیانیه‌های سیاسی می‌بینیم، این بیانیه را امضا کرده‌اند.
به عنوان نمونه می‌توان به نام‌های برجسته‌ای چون «داریوش اقبالی»، «شهره آغداشلو»، «شاهرخ شاهید»، «مرتضی برجسته» و «سعید محمدی» اشاره کرد که اگر به صفحه اینستاگرام هم‌آوا برویم می‌توانیم نام آن‌ها را ببینیم. سعید محمدی، که یک خواننده و آهنگساز شناخته‌شده ایرانی است، درباره امضای این بیانیه می‌گوید: «همیشه از کودکی وقتی آرزوی خوانندگی در من اوج می‌گرفت یک آرزوی دیگر هم با آن پرواز می‌کرد آن هم این بود که نه تنها معروف و محبوب باشم بلکه مسئول هم باشم و به کمک دردمندان بروم. هنرمند معروف بسیار است اما هنرمندی که معروف باشد و احساس مسئولیت بکند کم. من آرزو دارم که در زمره گروه دوم باشم.»
بازتاب صدای اعتراضات سراسری در گروه‌ها و کمپین‌های گوناگون
از دی‌ماه ۹۶ که جنبشی بزرگ و سراسری در ایران شکل گرفت که رویکردی نوین را در اعتراضات مردمی نشان داد و شاید تقریبا برای نخستین‌بار مردم معترض خواستار آن شدند که فارغ از دوگانه اصلاح‌طلب / اصولگرا، سرنوشت کشور تعیین شود، گروه‌های قابل‌توجهی در داخل و خارج از کشور شکل گرفتند که تلاش کرده‌اند و می‌کنند که دی‌ماه ۹۶ و آبان ۹۸ را برجسته کنند. شبکه فرشگرد (تشکیل‌شده در تابستان ۹۷) و شورای مدیریت گذار (تشکیل‌شده در تابستان ۹۸) دو گروه برجسته سیاسی بودند که تحت‌تاثیر اعتراضات مردمی در خارج از کشور شکل گرفتند.
ولی شاید مهم‌تر آن باشد که به گروه‌ها و فعالیت‌های داخل کشور پرداخته شود. پس از دی‌ماه ۹۶ یکی از برجسته‌ترین فعالیت‌ها بیانیه‌های ۱۴ نفره بود که توسط گروهی از فعالان مدنی منتشر شد و به واقع خونی تازه در رگ اعتراض دمید. بیانیه‌هایی که با استقبال گسترده روبرو شد و بسیاری از چهره‌های برجسته هنری و غیرسیاسی نیز از آن حمایت کردند و البته بسیاری از امضاکنندگان این بیانیه هنوز در زندان به سر می‌برند.
دیگر کمپینی که در داخل کشور تشکیل شد، «کمپین دادخواهی» بود که پس از آبان ۹۸ در داخل کشور جان گرفت؛ توسط پدر یکی از جان‌باختگان آبان ۹۸، یعنی منوچهر بختیاری. هشتم اردیبهشت ۱۳۹۹ منوچهر بختیاری در صفحه اینستاگرام خود پیامی ویدئویی منتشر کرد. او در این پیام از دادگاه‌های قضایی خارج از ایران به‌ویژه دادگاه کیفری لاهه برای خون‌های ریخته‌شده توسط حکومت، اعلام دادخواهی کرد. پدر پویا بختیاری از تمام هموطنانی که به گونه‌ای خانواده‌شان به دست حکومت جمهوری اسلامی کشته شده‌ا‌ند، دعوت کرد به این کمپین بپیوندند.
هم‌آوا را نیز می‌توان هم‌سنگ چنین فعالیت‌هایی دانست. در واقع می‌توان گفت که هم‌آوا اگرچه نوپاست و در خارج از ایران شکل گرفته ولی هدف اصلی آن بازتاب خواست‌ها و مطالبات مردم داخل ایران است. این رویکرد تلاش می‌کند پل ارتباطی میان بیانیه ۱۴ نفر و ایرانیان خارج از کشور باشد و شعار محوری و اساسی آن، برگزاری رفراندوم آزاد است. هدفی که بر اساس توصیه به جنبش خشونت‌پرهیز بیان شده و در آن جلب حمایت مجامع بین‌الملل و کشورهای دیگر از خواست‌های به‌حق مردم ایران مفروض گرفته شده است.
